Apple iService - Quang Phúc Mobile - Đánh giá chi tiết iOS 9 (Phần cuối)

Thứ Hai, ngày 28/09/2015 08:20 GMT +7

Phiên bản iOS mới nhất không mang tính "cách mạng" mà chỉ là một phiên bản hoàn thiện hơn của iOS 8 và iOS 7.

Safari

Giao diện và các tính năng của Safari gần như không có bất kỳ thay đổi nào so với Safari trên iOS 8, song Apple cũng đã mang tới một số thay đổi nhỏ để giúp trải nghiệm trình duyệt này trở nên hữu ích hơn.

Giao diện không thay đổi nhưng Safari đã có thêm một số tính năng mới trong nút Chia sẻ

Trên iOS 8, 2 tính năng bookmark và yêu cầu web đầy đủ (bản web dành cho trình duyệt trên Windows/Mac) được "ẩn" trong màn hình tab mới được kích hoạt mỗi khi bạn chọn thanh địa chỉ của Safari. Để tìm thấy 2 tính năng này, bạn sẽ phải kéo (scroll) màn hình tab mới xuống dưới một chút. Cách sắp xếp cũ khá bất tiện và gây khó hiểu cho người dùng mới này đã bị loại bỏ. Thay vào đó, 2 tính năng trên đã được đưa xuống nút Share phía dưới, vốn là vị trí tập trung các tính năng bổ trợ của Safari.

Tiếp đó, Safari được cung cấp khả năng xuất trang web thành văn bản PDF để đọc trong iBooks. Tốc độ tạo PDF của Safari trên chiếc iPhone 5 cũ kỹ của chúng tôi là khá tốt. Điểm đáng tiếc là người dùng không được tùy chỉnh bất kỳ yếu tố nào của quá trình chuyển web thành PDF. Sẽ tuyệt vời hơn rất nhiều nếu như Apple cho phép tạo trang PDF từ trang web ở Chế độ đọc tích hợp sẵn trong Safari thay vì trang web mặc định như hiện nay.

Safari được cung cấp nhiều tùy chọn mới cho Chế độ Đọc cùng khả năng tạo PDF trực tiếp tới iBooks

Nhắc tới chế độ đọc trên Safari, bạn giờ đã có thể lựa chọn font chữ và màu nền của web cho chế độ này. Người dùng iPad sẽ là những người ưa thích thay đổi này nhất, bởi nhờ có chế độ này mà trải nghiệm đọc web trên iOS 9 sẽ trở nên rất gần so với trải nghiệm đọc sách thật.

Điểm nhấn lớn nhất của Safari và cũng là một điều đã được bàn tán rất nhiều trong những ngày vừa qua là tính năng chặn quảng cáo với sự trợ giúp của các ứng dụng bên thứ ba. Thực chất, Safari không thể tự chặn quảng cáo hay chặn các đoạn mã thu thập thông tin tích hợp trên các trang web. Bạn sẽ phải cài đặt các ứng dụng chặn quảng cáo từ bên thứ ba rồi kích hoạt các ứng dụng này cho Safari bên trong màn hình Cài đặt.

Thử nghiệm của VnReview cùng một ứng dụng chặn quảng cáo miễn phí cho Safari có tên 1Blocker cho thấy ứng dụng này không thể chặn toàn bộ quảng cáo trên một số trang tin phổ biến trong nước. Do điều kiện khách quan, chúng tôi cũng chưa thể thử nghiệm các ứng dụng chặn quảng cáo mất phí đình đám hiện nay như Crystal hay Purify Blocker. Tuy vậy, do quảng cáo thường là nguồn doanh thu chủ chốt "nuôi sống" phần lớn các trang web, chúng tôi cho rằng bạn đọc vẫn nên cho phép hiển thị quảng cáo từ các trang chính thống, lành mạnh để tiếp tục giữ cho Internet được miễn phí ở mức độ chấp nhận được như hiện nay.

Đa nhiệm

Giao diện đa nhiệm mới trên iOS 9 giờ chỉ còn bao gồm các ứng dụng đang chạy. Các liên lạc thường xuyên sau khi được bổ sung trên iOS 8 giờ đã tiếp tục bị loại bỏ. Giao diện đa nhiệm mới sắp xếp các ứng dụng hơi chồng lên nhau thay vì xếp rời theo hàng ngang như trước đây. Cách sắp xếp đẹp mắt này thực chất chỉ mang ý nghĩa về mặt thẩm mỹ chứ không đem lại khác biệt nào về tính dễ sử dụng/tiện dụng cả.

Giao diện đa nhiệm mới của iOS 9 gọn gàng và đẹp hơn giao diện cũ

Quá trình chuyển đổi qua lại giữa các ứng dụng giờ đây cũng được thực hiện qua một nút bấm nhỏ đặt ở góc trên màn hình. Ví dụ, khi bạn chạm tay vào biểu tượng Messenger trên ứng dụng Facebook chính, iOS 9 sẽ cung cấp một nút nhỏ ở góc trên bên trái màn hình có tên "Quay lại Facebook" để bạn có thể dễ dàng chuyển về ứng dụng cũ. Tương tự, nếu truy cập vào ứng dụng Tin nhắn, Mail... để xem kết quả tìm kiếm Spotlight, bạn cũng có thể chạm tay vào nút "Trở lại Tìm kiếm" để quay trở lại ứng dụng cũ.

Nút "Quay lại" được cung cấp để bạn có thể dễ dàng trở về ứng dụng cũ

Theo đúng công bố của Apple vào tháng 6 vừa qua, chỉ có chiếc iPad Air 2, iPad mini 4 và iPad Pro là hỗ trợ khả năng chia màn hình thực thụ (Split View). Trên các mẫu đời iPad thấp hơn nhưng vẫn sử dụng chip 64-bit như iPad Air, iPad Mini 2 và Mini 3, bạn chỉ có thể thực hiện tính năng Slide Over và Picture in Picture. Slide Over cho phép truy cập nhanh vào một ứng dụng từ cạnh phải màn hình và cùng lúc tạm dừng ứng dụng đang sử dụng, giúp giảm bớt thời gian cần để tra cứu thông tin hoặc thực hiện nhanh một tác vụ ngắn. Picture in Picture cho phép thu gọn khung hình video đang chơi hoặc cuộc gọi FaceTime lại thành một cửa sổ nhỏ trên màn hình để bạn có thể thực hiện các tác vụ khác.

SlideOver trên iPad Air

Picture in Picture cho cuộc gọi FaceTime

Điểm trừ của Slide Over và Picture in Picture là chưa thu hút được nhiều ứng dụng của bên thứ 3. Ngay cả ứng dụng video phổ biến hàng đầu hiện nay là YouTube cũng vẫn chưa hỗ trợ Picture in Picture, làm giảm đáng kể tính hấp dẫn của tính năng này. Dù sao, với khả năng thực hiện song song cuộc gọi FaceTime trong lúc vẫn lướt web trên iPad hoặc tra cứu nhanh thông tin trên Safari trong lúc đọc sách từ iPad, chắc chắn phần đông fan hâm mộ của Táo sẽ cảm thấy thích thú với khả năng đa nhiệm "thực thụ" lần đầu xuất hiện trên iOS.

Siri và tính năng Proactive (Gợi ý chủ động)

Trải qua tuổi thứ 4, cô trợ lý ảo đình đám của Apple vẫn tiếp tục lỡ hẹn với người dùng Việt khi chưa hỗ trợ tiếng mẹ đẻ của chúng ta. Nếu bạn tự tin vào khả năng tiếng Anh của mình, Siri có thể giúp bạn thực hiện một số tác vụ mới như chuyển đổi đơn vị (kg sang pound, mét sang dặm...), theo dõi thông tin chi tiết về thời tiết hiện tại (trước đây Siri chỉ hỗ trợ một số thông tin chung) hoặc hiển thị ảnh chụp từ một ngày tháng/địa điểm cụ thể.

Những đường gợn sóng mềm mại cũ đã bị thay thế bằng các khối màu khá chói

Ngoài ra, Siri giờ đây cũng đã hiểu rõ hơn về môi trường của bạn. Ví dụ, bạn có thể thoải mái nói "tomorrow" và cô nàng sẽ hiểu chính xác thời điểm "ngày mai" là ngày nào. Hoặc, bạn cũng có thể bật dịch vụ định vị cho Siri, cài đặt thông tin địa chỉ nhà cũng như nơi làm việc, nhờ đó mà Siri có thể hiểu được các tác vụ như "Remind me to make a call when I arrive at work" ("Nhắc tôi thực hiện cuộc gọi khi đến nơi làm việc").

Truy vấn thông tin thời tiết và chuyển đổi đơn vị trên Siri

Cần lưu ý rằng tính năng hiển thị ảnh chụp từ một ngày tháng/địa điểm cụ thể (ví dụ như "Show me my photos from June" ("Cho tôi xem ảnh chụp của tôi trong tháng 6")) đòi hỏi ngôn ngữ trên iPhone/iPad và Siri phải cùng là tiếng Anh hoặc một ngôn ngữ khác mà Siri hỗ trợ. Nếu như bạn đang dùng tiếng Việt làm ngôn ngữ cho iPhone, bạn sẽ không thể tận dụng tính năng này.

Nếu cài đặt ngôn ngữ cho iPhone là tiếng Việt, bạn sẽ không thể sử dụng tính năng chọn ảnh theo ngày của Siri

Và đó không phải là rào cản ngôn ngữ duy nhất giữa người dùng Việt và Siri trên iOS 9. Do tính năng Proactive (Gợi ý chủ động) của Siri đòi hỏi khá nhiều thông tin về môi trường, hoàn cảnh của bạn, tính năng này đang tỏ ra gần như... vô dụng đối với người dùng trên mảnh đất hình chữ S.

Ví dụ, màn hình gợi ý Siri/Spotlight (trượt trái từ màn hình Home ngoài cùng bên trái) sẽ không hiển thị các thông tin về địa điểm đáng chú ý ở xung quanh hay các thông tin tin tức. Lý do đơn giản là bởi ứng dụng News không được cung cấp cùng máy dùng App Store tiếng Việt và Apple Maps vẫn chưa hỗ trợ đầy đủ tại Việt Nam, và ngay cả thông tin phương tiện công cộng mà Apple đã từng đặt điểm nhấn trong buổi lễ ra mắt iOS 9 cũng mới chỉ hỗ trợ vỏn vẹn 10 thành phố trên toàn cầu. Những điểm trừ này khiến cho Siri và Proactive bị tụt hậu trầm trọng so với đối thủ Google Now trên Android.

Màn hình Spotlight nghèo nàn của iPad Air khi sử dụng tiếng Việt và App Store Việt Nam

Dịch vụ bản đồ của Apple vẫn tụt hậu nặng nề so với các đối thủ, và điều này sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới Siri và Proactive

Theo giới thiệu của Apple, Proactive cũng có thể thực hiện một số tác vụ tự động dựa trên thói quen của người dùng, ví dụ như nếu phát hiện bạn thường xuyên gọi về nhà vào lúc 12h trưa thì màn hình Proactive sẽ tự động hiển thị liên lạc gắn với số điện thoại tại nhà vào thời điểm này. Đáng tiếc là chúng tôi không có những thói quen như vậy để kiểm chứng khả năng "chủ động" của iOS 9.

Sức khỏe

iOS 9 đo số tầng đã leo rất chính xác

Ứng dụng Sức khỏe trên iOS 9 có 2 điểm nhấn chính. Đầu tiên là khả năng theo dõi số bước lên/xuống cầu thang hỗ trợ cho những chiếc iPhone từ iPhone 6/6 Plus trở lên. Tính năng thứ hai là khả năng theo dõi sức khoẻ sinh sản, trong đó chủ yếu là các thông số dành cho nữ giới.

Ứng dụng Cài đặt và Mã số 6 chữ số

Dù vẫn giữ giao diện dạng danh sách như cũ nhưng ứng dụng Cài đặt của iOS 9 đã được trang bị thêm một tính năng chắc chắn sẽ được các fan ưa thích: Tìm kiếm cài đặt. Thay vì phải đi vào từng đầu mục để tìm kiếm các cài đặt, bạn có thể nhập tên của tính năng/ứng dụng muốn tuỳ chỉnh vào thanh tìm kiếm này. iOS 9 sẽ trả ra kết quả phù hợp, và tất cả những gì bạn cần làm là chạm tay vào kết quả tìm kiếm để thực hiện tùy chỉnh thay vì tốn quá nhiều thời gian để mày mò như trước.

Cho phép tìm kiếm trong ứng dụng Cài đặt sẽ giúp giảm đáng kể thời gian sử dụng cho người dùng

Nội dung của ứng dụng Cài đặt vẫn được giữ gần như nguyên vẹn so với iOS 8, ngoại trừ một thay đổi khá đáng kể: Mã số 6 chữ số, được cung cấp khi bạn thay đổi passcode của mình.

Ứng dụng ghi chú mới

Có thể nói rằng ứng dụng Ghi chú (Notes) là ứng dụng được cải tiến sâu rộng nhất trên phiên bản iOS mới. Đây cũng là một quyết định khá dễ hiểu của Apple, bởi với chiếc iPad Pro mới Apple không thể giữ nguyên một ứng dụng Notes thô sơ như cũ.

Đường dẫn web được gửi từ Safari (trái) và khả năng "hí hoáy" mới mẻ (phải)

Trên ứng dụng Ghi chú mới, bạn có thể lựa chọn lưu các Ghi chú của mình vào tài khoản iCloud hoặc các tài khoản Mail có cài đặt trên máy (ví dụ như Gmail). Các ghi chú của ứng dụng iOS cũng có thể được chia vào các Thư mục và theo mặc định một thư mục mới tạo sẽ được lưu trên tài khoản iCloud của người dùng.

Bên cạnh tính năng nhập liệu qua bàn phím ảo thông thường thì các ghi chú mới cũng có thể bao gồm các đầu mục công việc, các bức ảnh cũng như các hình ảnh do bạn trực tiếp vẽ trên màn hình. Nói về riêng tính năng "vẽ" trong ghi chú thì Apple đã cung cấp 3 loại đầu bút vốn thực chất là 3 loại nét thanh đậm khác nhau. Người dùng vẫn có thể lựa chọn màu cho đầu bút của mình nhưng lại không được lựa chọn độ đậm/nhạt của nét bút. Đây là một điểm trừ khá đáng tiếc nhưng vẫn ở mức chấp nhận được, bởi trong thực tế sử dụng thì có lẽ người dùng sẽ không cần tới hàng chục tuỳ chọn độ thanh đậm khi ghi chép bằng ngón tay hoặc bút stylus.

Nhờ có Handoff, ghi chú đang thực hiện dang dở trên iPhone 4S đã được đồng bộ lên iPad Air trong vòng 1 giây

Ngoài ra, Apple cũng cung cấp một chiếc thước kẻ cũng như tẩy để người dùng tiện đường "vẽ vời" trong ghi chú mới. Các hình vẽ của bạn thực chất sẽ được lưu thành một bức ảnh chèn xong ghi chú và bởi vậy không thể được sử dụng đan xen với các loại nội dung khác như văn bản nhập bằng bàn phím hoặc ảnh chụp. Nhìn chung, cũng giống như nhiều ứng dụng mặc định khác của Apple, các tính năng có trong ứng dụng Ghi chú của iOS 9 chỉ đạt mức "vừa đủ" cho người dùng sử dụng chứ không đi vào chuyên sâu hay hữu ích hết mức có thể. Nhiệm vụ đó dĩ nhiên sẽ được dành lại cho các ứng dụng của bên thứ ba.

Nhạc & Video

Cả 2 ứng dụng chơi nội dung số tích hợp trong iOS đều gần như không có thay đổi nào khi cập nhật lên phiên bản mới. Ứng dụng Nhạc giờ đã được cung cấp thêm một tuỳ chọn "Xáo trộn tất cả" để bạn có thể chơi nhạc ở chế độ ngẫu nhiên cho toàn bộ kho nhạc của mình. Màn hình dành cho các Nghệ sỹ cũng đã được cung cấp một nút bấm tương tự để bạn có thể bật nhạc một cách dễ dàng hơn.

Giao diện quen thuộc của ứng dụng Nhạc trên iOS 9

Một điểm có thể khiến người dùng hơi khó chịu là 2 tab "Radio" và "Connect" tương ứng với Apple Music giờ sẽ luôn được hiển thị trong ứng dụng Nhạc của iOS 9. Thực tế, do đây là 2 tab vốn thuộc về Apple Music, bạn sẽ thấy trải nghiệm Nhạc trên iOS 9 gần như giống hệt với thời điểm Apple ra mắt dịch vụ stream đình đám của mình vào tháng 6 vừa qua.

Hiệu năng và thời lượng pin

Một câu hỏi có lẽ sẽ được nhiều người quan tâm là "Các thiết bị iOS cũ có nên cập nhật lên iOS 9 hay không?". Về vấn đề hiệu năng, thử nghiệm của VnReview với chiếc iPhone 5 cho thấy hiệu năng của bản iOS mới không hề thua kém iOS 8 và vẫn đạt mức hoàn toàn dễ chịu. Do đó, nếu bạn đang sử dụng iPhone 5/iPad Mini 2/iPad 4 trở lên, bạn có thể yên tâm cập nhật iOS 9 mà không cần phải lo lắng về vấn đề hiệu năng.

Trên chiếc iPhone 4S cũ kỹ mà chúng tôi thử nghiệm, tốc độ của iOS 9 không chênh lệch đáng kể so với iOS 8. Bởi vậy, nếu như bạn đã "lỡ" cập nhật lên iOS 7 hoặc iOS 8, bạn cũng có thể yên tâm cập nhật lên iOS 9 để tận hưởng giao diện mới. Tuy vậy, cần lưu ý rằng trong khi hiệu năng hoạt động của iOS 9 trên iPhone 4S đạt mức có thể cập nhật được, chiếc iPhone cũ kỹ này bị thiếu rất nhiều tính năng so với các thiết bị iOS mới hơn như iPhone 5s hay iPhone 6/6 Plus.

Thời lượng pin trong quá trình sử dụng hàng ngày của chúng tôi đối với iPhone 4S, iPhone 5, iPhone 6 Plus và iPad Air (đời đầu) cho thấy sự khác biệt so với iOS 8 là không nhiều. Điểm duy nhất đáng chú ý về thời lượng pin trên iOS 9 là Chế độ Nguồn điện Thấp được tự động đề cập khi thời lượng pin của bạn giảm xuống mức 20%, 10% và cũng có thể được kích hoạt thủ công trong mục Pin của ứng dụng Cài đặt. Chế độ này sẽ tắt bớt một số tính năng như tìm nạp thư (Push), làm mới ứng dụng trong nền hay tự động tải nội dung ứng dụng.

Với nội dung như trên, sự thay đổi mà Chế độ Nguồn điện Thấp mang lại cho thời lượng pin của iPhone thực chất sẽ là không nhiều nếu như bạn đã tắt các tính năng được đề cập ở trên ngay trong quá trình sử dụng thông thường. Nếu bạn thực sự cần tiết kiệm pin, chúng tôi cho rằng việc làm theo các nguyên tắc tiết kiệm pin thông thường sẽ mang lại hiệu quả cao hơn chế độ tiết kiệm pin của iOS 9.

Kết luận

Với phần đông iFan không dư dả kinh phí thì các phiên bản iOS mới thậm chí còn quan trọng hơn cả những chiếc iPhone/iPad mới, bởi mỗi lần cập nhật iOS đều sẽ mang lại một trải nghiệm hoàn toàn mới. Một phiên bản iOS thực sự đột phá sẽ giúp bạn sở hữu một chiếc iDevice mới mà không cần tốn một xu nào cho Apple cả.

Đáng tiếc rằng gần như trong suốt lịch sử của Apple, chỉ có iOS 7 thực sự là một bản cập nhật có thể làm mới hoàn toàn cho chiếc iPhone của bạn. Cũng giống như iOS 8, những thay đổi của iOS 9 chỉ đủ để mang lại một trải nghiệm iOS hoàn thiện hơn chứ không phải là một trải nghiệm mang tính đột phá hoàn toàn. Hiệu năng khá tốt mà iOS 9 mang lại cũng là quá đủ để bạn có thể yên tâm cập nhật lên iOS 9 trên tất cả các thiết bị hỗ trợ, nhất là nếu như bạn vẫn còn gắn bó với iOS 7 hoặc iOS 8. Nhưng, nếu bạn không thích đọc tin và cũng không quá cần tới các tính năng hỗ trợ công việc, có lẽ bạn sẽ cảm thấy hơi thất vọng về phiên bản iOS mới nhất.

Một lần nữa, Apple đã không thể "cách mạng hóa" được trải nghiệm iOS như những gì mà CEO Tim Cook thường xuyên thông báo. Lựa chọn hệ điều hành duy nhất cho các fan của iPhone và iPad tại thời điểm này cũng không phải là một lựa chọn tồi - dù rằng cũng như iPhone 6s và 6s Plus, iOS của năm nay sẽ là hơi nhàm chán với các tín đồ Apple.

Bạn đã cập nhật lên iOS 9 hay chưa? Hãy cùng chia sẻ cảm nghĩ với VnReview trong phần bình luận nhé.

Gia Cường